Dnia 2 lipca 1257 margraf Johann I z dynastii aska±skiej podpisa│ dokument, na mocy kt≤rego Albrecht de Luge upowa┐niony zosta│ do za│o┐emia miasta o nazwie Landisberch Nova na terytorium zajΩtym niedawno przez MarchiΩ.

Miejsce lokalizacji nowego miasta znajdowa│o siΩ poza granicami dawnej kasztelanii lubuskiej, a ╢ci╢lej, na zachodniej rubie┐y kasztelanii santockiej, kt≤ra w ≤wczesnych czasach obejmowa│a p≤│nocno-zachodni▒ czΩ╢µ pa±stwa polskiego. Sam za╢ Santok, starszy o kilkaset lat otrzyma│ nazwΩ twierdzy i klucza kr≤lestwa.

Gorz≤w by│ jednym z pierwszych miast lokowanych nad doln▒ Wart▒ Dla nowego miasta wybrano miejsce w uj╢ciu K│odawki do rzeki Warty. Wobec niekorzystnego po│o┐enia Santoka - wysoka krawΩd╝ moreny na p≤│nocy, bagna i mokrad│a rozci▒gaj▒ce siΩ na po│udnie od grodu Santok, Gorz≤w sta│ siΩ najwa┐niejszym miejscem handlowym i wytw≤rczym na zbiegaj▒cych siΩ tu szlakach komunikacji l▒dowej i wodnej.

Z czasem osadnicy i koloni╢ci wytoczyli du┐y plac targowy, ulice a przy nich parcele, kt≤re przybra│y kszta│t owalu o ╢rednicach 250 i 550 metr≤w. Gorz≤w posiada│ imponuj▒ce budowle obronne, przede wszystkim gotyckie mury wzmocnione oko│o 30 czatowniami i basztami.

Obie rzeki przysparza│y miastu maj▒tku. W okresie rozwoju sztuki artyleryjskiej stare, ╢redniowieczne mury przesta│y byµ dostateczn▒ ochron▒ miasta. Otrzyma│ wiΩc Gorz≤w dodatkowy pier╢cie± umocnie± ziemno-wodnych typu holenderskiego. By│ to wa│ wzmocniony palisad▒, usytuowany miΩdzy dwoma przeszkodami wodnymi. Fosy te wraz ze stawami zasilane by│y przez K│odawkΩ. W pobi┐u Bramy Santockiej wzniesiono szaniec nazwany "Nowym Dzie│em". Drugie dzie│o obronne powsta│o po drugiej stronie Warty na przycz≤│ku mostu, dzi╢ wznosi siΩ tu Spichlerz-Muzeum. Sam za╢ most o konstrukcji drewnianej posiada│ zwodzone jedno przΩs│o, co stanowi│o dodatkow▒ przeszkodΩ przed Bram▒ Wodn▒. Wschodni naro┐nik miasta od strony Warty zajmowa│ zamek krzy┐acki, sk▒d w latach 1402 do 1454 by│a sprawowana w│adza nad miastem. Po ust▒pieniu krzy┐ak≤w z Nowej Marchii zamek zosta│ rozebrany, a w│adza wr≤ci│a do ratusza.

Miasto na przestrzeni swoich dziej≤w dotyka│y r≤┐ne kataklizmy, jak : po┐ary, powodzie, epidemie, kontrybucje wojenne. Odradza│o siΩ jednak zawsze, niekiedy prawie od podstaw. Kilka wojen spowodowa│o znaczne straty ekonomiczne i spo│eczne. Miasto nΩkane by│o przez wojska husyckie, kt≤re w XV wieku przeci▒gnΩ│y w kierunku Pomorza. W XVII wieku Gorz≤w podczas wojny 30-letniej nΩkany by│ przez wojska szwedzkie, cesarskie a p≤╝niej nawet polskie pod wodz▒ Stefana Czarneckiego, kt≤ry wyprawia│ siΩ tΩdy za Szwedami do Danii. Miasto uniknΩ│o zniszcze± podczas oblΩ┐enia szwedzkiego w latach 1630-1636. Kr≤l szwedzki Gustaw Adolf w latach 1631-1633 przebywa│ czΩsto w swym obozie na wyspie Krowiego Grodu pod Gorzowem.